Tarnowskie Góry - UNESCO

Mapa obiektów objętych wnioskiem

Wszystkim turystom znane jest pojęcie Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. Swoją drogą to ciekawe, że dopiero jak się jakiś element wpisze na wymyśloną listę, to znajduje poklask u innych. Tak, jakby przed wpisem na tę listę nie posiadał swojego uroku i znaczenia dla ludzkości. 

 Organizacja UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury) to wielkie przedsięwzięcie, które powstało 16 listopada 1945 roku. Polski Komitet ds. UNESCO publikuje swoje artykuły pod następującym adresem http://www.unesco.pl/unesco/misja-unesco/ .

 Jak możemy wyczytać organizacja zakłada, „że ponieważ wojny rodzą się w umysłach ludzi, również w ich umysłach powinny być zwalczane”. Zabiega o rozwój kultury pokoju na świecie. Promuje działania służące tworzeniu międzynarodowej współpracy kulturowej, oświatowej oraz naukowej. Jednym z jej podstawowych celów jest „aktywizacja rządów państw oraz społeczności lokalnych dla idei ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego, współpracy w dziedzinie nauki i edukacji oraz tworzenia społeczeństwa informacyjnego”.

Ratusz miasta Tarnowskie Góry

 Lista Światowego Dziedzictwa to wynik Konwencji o Ochronie Światowego Dziedzictwa. Jest spisem obszarów stanowiących wspólne dobro ludzkości charakteryzujących się „najwyższą powszechną wartością”. Aktualnie na liście znajduje się 1073 obiekty w 167 państwach.

Dotychczas w Polsce z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO znajdowało się 14 obiektów:

1.      Stare Miasto w Krakowie 
2.       Stare Miasto w Warszawie 
3.       Stare Miasto w Zamościu 
4.       Średniowieczny zespół miejski Torunia 
5.       Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni 
6.       Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny
i zagłady (1940-1945) 
7.       Puszcza Białowieska 
8.       Zamek krzyżacki w Malborku 
9.       Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny
i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy 
10.   Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy 
11.   Drewniane kościoły południowej Małopolski
Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa 
12.   Park Mużakowski 
13.   Hala Stulecia we Wrocławiu 
14.   Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat

Widok na szyb Zabytkowej Kopalni

Jednak wszystko zmieniło się 9 lipca tego roku, czyli 2017. Od 2 do 12 lipca 2017r. obradował w Krakowie  41. Komitet Światowego Dziedzictwa, który omawiał poszczególne wnioski kandydatów do wpisu na listę UNESCO. W trakcie tego posiedzenia spis wzbogacono o 3 dobra przyrodnicze i 18 dóbr kultury. Między tymi wpisami znalazło się dziedzictwo z Polski, a jest nim obszar pogórniczy Tarnowskich Gór. Dokładnie „Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku w Tarnowskich Górach oraz system gospodarowania wodami podziemnymi”. Jak czytamy w opisie na stronie PK ds. UNESCO „Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku znajduje się na Górnym Śląsku, w jednym z głównym obszarów wydobywczych w Europie Środkowej. Obiekt obejmuje w całości podziemną kopalnię wraz ze sztolniami, szybami, galeriami oraz systemem gospodarowania wodami podziemnymi. Na powierzchni zachowała się XIX- wieczna przepompownia parowa, która jest świadectwem ciągłości prac nad odprowadzaniem wody z kopalni od ponad 300 lat. Dzięki specjalnemu systemowi zbędną wodę wykorzystywano do zaopatrywania miasta w wodę pitną i do użytku przemysłowego. Kopalnia w Tarnowskich Górach miała znaczący udział w światowej produkcji ołowiu i cynku.”

Szyb Sztolni Czarnego Pstrąga

 Tego dnia wytężona, wieloletnia praca wielu osób, głownie ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej oraz Urzędu Miasta, nad odpowiednim sporządzeniem i zaprezentowaniem wniosku przyniosła swoje owoce. Zasadniczo wniosek, który został przyjęty przez Komitet obejmował swoim zasięgiem 28 obiektów pogórniczych, które tworzą całość pod względem historycznym i technicznym. Obszarowo znajdują się one głównie na terenie Tarnowskich Gór, ale również w Bytomiu (Park Seget) oraz gminie Zbrosławice (portal wylotu sztolni głębokiej Fryderyk). Można powiedzieć, że cały pofałdowany teren Tarnowskich Gór jest wynikiem długotrwałej działalności górniczej na tych terenach. Nawet park miejski ze swoimi pagórkami i wzniesieniami obrazuje krajobraz XIX wiecznych terenów górniczych. We wniosku ujęto kilka szybów, które często dla zwykłego przechodnia są niewidoczne. Główną atrakcją dla turystów jest Zabytkowa Kopalnia oraz Sztolnia Czernego Pstrąga. Dla podróżników lubiących włóczyć się po okolicy ciekawe będzie wędrowanie pomiędzy poszczególnymi punktami i odkrywanie uroków tej ziemi.

Park miejski w Tarnowskich Górach

 Wniosek został zaakceptowany i wszyscy się z tego bardzo cieszą. Jednak praca się nie skończyła, można powiedzieć, że dopiero się zaczyna. Otrzymanie wpisu to jedno, a utrzymanie go to już zupełnie inna sprawa. Do tego dochodzi szeroko pojęty wpływ tego wpisu na miasto. Trzeba dobrze pokierować ścieżką rozwoju, aby nie uszkodzić tego kruchego dziedzictwa.